Na terenie powiatu krotoszyńskiego pojawiła się ekipa filmowa, żeby zrobić kilka ujęć do powstającego filmu dokumentalno-fabularnego „Komendant Zagończyk”. Będzie to opowieść o majorze Franciszku Jaskulskim ps. Zagończyk, oficerze Wojska Polskiego, Armii Krajowej, Wolności i Niezawisłości, który pochodził z naszego rejonu.
Do naszego powiatu przyjechali Przemysław Bednarczyk – reżyser, historyk oraz Wojciech Probin – operator kamery. Zdjęcia do filmu były kręcone na krotoszyńskim rynku, przy schodach ratusza, a także w Zdunach, w pobliżu domu, w którym zamieszkiwał Franciszek Jaskulski.
Jak przyznał reżyser filmu, będzie to produkcja dokumentalno-fabularna, w której znajdą się również sceny batalistyczne. Zaangażowano do nich duże grupy rekonstrukcyjne i repliki sprzętu wojskowego, broni czy pojazdów. – Inicjatywa powstania filmu o Zagończyku pojawiła się w lecie 2016 roku – opowiadał P. Bednarczyk. - W scenach fabularyzowanych zależało nam na tym, by pokazać wydarzenia, które odbywały się w różnych porach roku. Kręciliśmy m.in. w Muzeum Wsi Radomskiej, w starym więzieniu w Radomiu, w radomskim ratuszu oraz na terenie Puszczy Kozienickiej. W zdjęciach brało udział ok. 100 statystów z najlepszych grup rekonstrukcyjnych, które odtwarzały oddziały Wojska Polskiego, partyzantkę, wojska niemieckie i sowieckie. W kilku dużych scenach batalistycznych, jak na przykład bitwa z oddziałami SS o Końskowolę z 1944 czy bitwa z wojskami sowieckimi pod Zwoleniem z 1946, użyliśmy pojazdów bojowych i broni maszynowej.
Film ma się skupiać na dwóch fragmentach życia Zagończyka – czasach, które go ukształtowały, czyli w rodzinnych Zdunach i Krotoszynie, oraz ostatnim epizodzie jego życia, czyli walkach z okupantem niemieckim i sowieckim. W dzień kręcenia zdjęć ekipa filmowa miała okazję spotkać się również z 82-letnią córką Franciszka Jaskulskiego. Gościła także w Wydziale Promocji i Rozwoju Urzędu Miejskiego w Krotoszynie. Premiera filmu planowana jest na przyszły rok. Jego realizację zleciła TVP Historia, na której będzie można obejrzeć produkcję o naszym lokalnym bohaterze.
Franciszek Jaskulski ps. Zagończyk urodził się w rodzinie polskich emigrantów w Westfalii 16 września 1913 roku. W 1920 zamieszkał wraz z rodziną w Zdunach. Przed wojną pracował w tamtejszym magistracie. Działał aktywnie w Drużynie Harcerskiej im. Zawiszy Czarnego. Brał udział w wojnie obronnej we wrześniu 1939, a następnie przeszedł do konspiracji.
Jego pseudonim partyzancki, Zagończyk, pochodzi od tytułu pisma podziemnego, które redagował w naszych okolicach. W 1942 działał w okolicach województwa lubelskiego, gdzie związał się z Kedywem Armii Krajowej i dowodził dużymi oddziałami partyzanckimi, które m.in. brały udział w wyzwalania Puław w 1944. Wkrótce został aresztowany przez NKWD. Najpierw skazano go na karę śmierci, zamienioną później na 10 lat więzienia. Zagończykowi udało się zbiec z Wronek. Zaczął organizować struktury konspiracyjne przeciwko władzom komunistycznym, również w Krotoszynie. 26 lipca 1946 został aresztowany i skazany na karę śmierci, którą wykonano 19 lutego 1947. Był majorem Wojska Polskiego, odznaczonym Krzyżem Wojennym Virtuti Militari V kl, Krzyżem Walecznych oraz Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.
MICHAŁ KOBUSZYŃSKI
