W ostatnią niedzielę czerwca na krotoszyńskim cmentarzu odbyła się uroczystość poświęcenia odbudowanego nagrobka doktora Władysława Bolewskiego – wybitnego lekarza, społecznika i jednego z inicjatorów powstania wielkopolskiego w Krotoszynie – oraz jego rodziny. Nowy pomnik udało się wykonać dzięki zbiórce zorganizowanej przez miejscowych kibiców Lecha Poznań. Poświęcenia nagrobka dokonał proboszcz krotoszyńskiej Fary, ks. Aleksander Gendera, a sylwetkę W. Bolewskiego przypomniał Piotr Mikołajczyk, dyrektor Muzeum Regionalnego w Krotoszynie.
- Inicjatywa postawienia nowego pomnika zrodziła się po Wszystkich Świętych. Zgłosili ją lokalni kibice Lecha Poznań – mówił proboszcz Aleksander Gendera. – Jestem pełen uznania dla tych ludzi, bo to nie pierwsza akcja odnowienia czy postawienia pomnika powstańcom wielkopolskim. Podziękowania należą się również wykonawcy monumentu, panu Markowi Wieczorkowi. Wreszcie po wielu latach nasz lokalny bohater ma piękny, godny pomnik w naszym mieście. To trochę bolesne, że ci, którzy byli oprawcami po wojnie, mają pomniki zadbane, a ci, którzy byli w Armii Krajowej, ciągle jeszcze leżą gdzieś pod przysłowiowym płotem. Ta dziejowa sprawiedliwość musi się stać. Dobrze, że są tacy młodzi ludzie, którzy o tych bohaterach pamiętają. Warto być patriotą i społecznikiem – podkreślił ksiądz Gendera.
Budowę nowego nagrobka sfinansowało Stowarzyszenie Kibiców Lecha Poznań w kwocie 7835 zł, z czego 4501 zł pochodziło ze zbiórki zorganizowanej na cmentarzu krotoszyńskim. W akcję włączyli się również przedstawiciele krotoszyńsko-ostrowskiej delegatury Wielkopolskiej Izby Lekarskiej, którzy pokryli koszty wyłożenia kostki wokół grobu i postawienia pamiątkowej tablicy.
- Spotkaliśmy się tutaj, by uczcić pamięć doktora Bolewskiego, który był związany z naszym miastem – powiedziała Maria Bobak, przedstawicielka Wielkopolskiej Izby Lekarskiej / Delegatura Ostrowsko-Krotoszyńska. – Jego niezwykłość polegała na tym, że był nie tylko dobrym lekarzem, ale też wspaniałym człowiekiem, patriotą i społecznikiem. Chciałabym podziękować proboszczowi Aleksandrowi Genderze i kibicom Lecha Poznań za inicjatywę odnowienia pomnika. Napawa to optymizmem, że młode pokolenie pamięta o swoich bohaterach.
To nie pierwsza i nie ostatnia tego typu akcja lokalnych kibiców. Jak przyznają, na przestrzeni kilku ostatnich lat udało się odbudować jeszcze pięć innych nagrobków wielkopolskich powstańców za kwotę 11000 zł. Inicjatywa pod nazwą „zbiórka powstańcza”, organizowana od 2010 roku, pozwoliła na renowację lub pełną odbudowę ponad 200 nagrobków bohaterów, również poza Wielkopolską. Po poświęceniu nagrobka W. Bolewskiego odpalono symboliczne flary w celu uczczenia pamięci zmarłych bohaterów.
Władysław Bolewski urodził się 13 marca 1878 roku w Jarocinie. Był synem urzędnika Władysława i Walentyny z domu Nowakowskiej. Uczęszczał do gimnazjum w Nakle, a następnie w Krotoszynie, gdzie pełnił funkcję prezesa patriotycznej organizacji młodzieżowej – Towarzystwa Tomasza Zana. Podczas studiów medycznych w Lipsku, Zurichu i Würzburgu był więziony za pracę konspiracyjną w tajnym Związku Towarzystw Akademickich. Po uzyskaniu doktoratu powrócił do Krotoszyna, gdzie prowadził praktykę lekarską i jednocześnie kontynuował działalność niepodległościową.
W 1907 r. skazano go za organizację strajku szkolnego. W 1914 r. wcielono go do armii niemieckiej. W listopadzie 1918 r. został członkiem Rady Żołnierskiej w Hanowerze i oddelegowano go do Centralnej Rady Żołnierskiej w Poznaniu, a następnie na Kongres Rad do Berlina. W listopadzie 1918 r. powrócił do Krotoszyna, gdzie zaangażował się w działalność Powiatowej Rady Ludowej i był jednym z inicjatorów powstania wielkopolskiego.
Na początku 1919 r. W. Bolewski został komendantem Straży Ludowej i stanął na czele Ochotniczych Drużyn Bojowych, z którymi w lutym walczył pod Zdunami. Tam został ranny. Dosłużył się stopnia kapitana. W okresie międzywojennym pracował w krotoszyńskim szpitalu jako kierownik i chirurg. Był znany również jako społecznik – prowadził działalność harcerską, udzielał wykładów na uniwersytecie ludowym i był prezesem Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. Podczas okupacji działał w lokalnych organizacjach konspiracyjnych „Wolni Bracia” i „Ojczyzna”, a po wysiedleniu do Generalnej Guberni w 1940 r. związał się z AK i założył szpital partyzancki na Kielecczyźnie. W 1945 r. powrócił do Krotoszyna, gdzie do 1949 r. ponownie kierował szpitalem miejskim. Zmarł 1 września 1963 r.
MICHAŁ KOBUSZYŃSKI
